Εν όψει του εκπαιδευτικού πολιτιστικού προγράμματος: “Ευρωπαϊκή Κουζίνα – Street Food“, που θα υλοποιηθεί κατά το τρέχον σχολικό έτος στο 9ο Γυμνάσιο Τρικάλων, μαθήτριες της Β’ τάξης κατασκεύασαν ένα χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο για το 2024 – “Adventskalender”, χαρακτηριστικό της γερμανικής κουλτούρας, με θέμα υπέροχες λιχουδιές και street food που μπορεί κανείς να απολαύσει σε χριστουγεννιάτικα παζάρια σε όλη την Ευρώπη. Δε μένει παρά να τα δοκιμάσουμε, είτε μαγειρεύοντάς τα στο σπίτι, είτε με μία επίσκεψη σε χριστουγεννιάτικη αγορά στην πόλη μας!

Υπεύθυνοι καθηγητές: Βαλκανιώτη Αθανασία (Γερμανικής Γλώσσας), Ρίζος Σωτήριος (Φιλόλογος) και Τόγια Ευαγγελία (Φιλόλογος).

Κείμενα, ζωγραφικά έργα και φωτογραφίες μαθητών/τριών ως εκπαιδευτικό 
υλικό που προέκυψε από τη διδασκαλία του μαθήματος της Βυζαντινής & 
Μεσαιωνικής Ιστορίας της β’ Γυμνασίου με θέμα: “Να διατυπώσουμε τις 
απόψεις, τις σκέψεις και τις εντυπώσεις μας για το μάθημα της Ιστορίας 
(μπορούμε να βασιστούμε στην προηγούμενη εμπειρία μας αλλά και στις 
μελλοντικές μας προσδοκίες) ” Βλ. https://www.calameo.com/read/0046253967f7e66aaa28c
Σχολικό Έτος 2024-25
Υπεύθυνη-διδάσκουσα καθηγήτρια: Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-ιστορικός (ΠΕ02), Δ/ντρια 9ου Γυμνασίου Τρικάλων

Διαβάστε τις ΑΠΟΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 2024 – 9ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ πατώντας ΕΔΩ

Στις σύγχρονες εξελισσόμενες πολυπολιτισμικές κοινωνίες είναι αναγκαία η ανοχή στη διαφορετικότητα, στην ποικιλομορφία, στις διαφορετικές εθνικές, ιδεολογικές ή άλλες ταυτότητες για να εξασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή. Η ανοχή στη διαφορετικότητα δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας, λειτουργεί ως αντίδοτο σε κάθε μορφή ρατσισμού και συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας υγιούς κοινωνίας.

Το σχολείο, ως βασικός χώρος κοινωνικοποίησης των παιδιών, είναι σημαντικό να καλλιεργήσει την ανοχή στη διαφορετικότητα. Έτσι προάγει τη θετική συμπεριφορά ,τον σεβασμό, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των μαθητών, δημιουργώντας ατμόσφαιρα συμπερίληψης, ένα σχολείο όπου όλοι οι μαθητές αισθάνονται καλά και ασφαλείς.

Στο πλαίσιο αυτό, ειδικό προσωπικό της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Τρικάλων πραγματοποίησε βιωματικό εργαστήριο στο Α1 τμήμα του σχολείου μας την Τετάρτη 27/11/2024. Οι μαθητές μας μιλώντας για όσα τους «χωρίζουν» και όσα τους ενώνουν, γνωριστήκαν καλύτερα, είδαν τις διαφορές τους ως κάτι απολύτως φυσιολογικό, κατανόησαν ότι οι αντιθέσεις τους και τα προσωπικά στοιχεία που τους διαφοροποιούν δεν πρέπει να εμποδίζουν τη συνύπαρξή τους. Κανένα σωματικό ή ψυχικό χαρακτηριστικό παιδιού δεν πρέπει να οδηγεί σε αποκλεισμό, περιθωριοποίηση ή βία. Η διαφορετικότητα δεν είναι εχθρός αντίθετα  εμπλουτίζει  και χρωματίζει τη ζωή.

Η δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των δράσεων του σχολείου μας  για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών/τριών, με πρωτοβουλία της κ. Καμπλιώνη Αρετής, συντονίστριας της ομάδας, και της κ. Κουκουδά Σημέλας.

Η διευθύντρια του σχολείου κυρία Ηλιάδη Αμαλία και οι καθηγητές της ομάδας δράσης ευχαριστούμε θερμά το ειδικό προσωπικό της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας  Τρικάλων  για  τον εξαιρετικό τρόπο που συνεργάστηκαν με τους μαθητές μας.

συν-ειρμός αμκε Κοινωνικής Αλληλεγγύης www.syn-eirmos.gr

Στη σημερινή κοινωνία, η οποία χαρακτηρίζεται από αγχωτικούς ρυθμούς και κρίση αξιών, οι άνθρωποι με διάθεση προσφοράς κρίνονται απαραίτητοι. Ο θεσμός που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, καθώς στοχεύει όχι σε ατομικό αλλά σε συλλογικό όφελος, ονομάζεται εθελοντισμός. Ο όρος «εθελοντισμός» αναφέρεται γενικά στην ηθελημένη πράξη για κάποιο κοινωφελή σκοπό χωρίς υλικό ή άλλο αντάλλαγμα. Ως εκ τούτου, εθελοντής είναι ο πολίτης που προσφέρει ανιδιοτελή χρόνο ή γνώση για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα.

    Ο εθελοντισμός κρίνεται απαραίτητος λόγω παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η πτώση του αξιακού συστήματος, η οικονομική κατάρρευση και η αδυναμία ορισμένων κοινωνικών ομάδων στην πρόσβαση πολλών παροχών. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη η ενεργή δράση εθελοντικών ομάδων πάσης φύσεως, η οποία προάγεται τόσο από τα κύτταρα της κοινωνίας όσο και από ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς.

    Η προσφορά του εθελοντισμού στο άτομο κρίνεται καθοριστική ειδικά στη νεανική ηλικία. Γι’ αυτό και ο εθελοντισμός και ο ρόλος του σχολείου στο να τον «διδάξει» στο μαθητή σε όλες τις βαθμίδες είναι τόσο σημαντικός. Μέσω της εθελοντικής  προσφοράς, το άτομο παύει να είναι ένας απλός και παθητικός παρατηρητής. Μετατρέπεται σε άτομο που προσφέρει, συναισθάνεται και βοηθάει το συνάνθρωπό του αφιλοκερδώς. Συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη των κοινωνικών αξιών όπως η αλληλεγγύη, στην σωστή κρίση του ανθρώπου και στη συνειδητοποίηση της αξίας της προσφοράς.

    Σύμφωνα, λοιπόν, με τα προαναφερθέντα, στα πλαίσια του Εθελοντισμού-Μαθητές Ενεργοί Πολίτες, το σχολείο μας 9^ο Γυμνάσιο Τρικάλων, δημιούργησε, με γνώμονα πάντα την προσφορά προς τους συνανθρώπους και τους συντοπίτες μας, ένα σώμα εθελοντών μαθητών/τριών όλων των τάξεων του Γυμνασίου μας. Αρωγός, όπως πάντα, και  σε αυτή τη δράση η διευθύντρια κ. Αμαλία Ηλιάδη (Φιλόλογος- Ιστορικός), με συντονίστρια της δράσης την κ. Σοφία Τσουμπέκου (Αγγλικής Φιλολογίας). Ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία στις δράσεις που πρόκειται να εκπονηθούν.

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 9^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Πώς ήταν ένα βυζαντινό σπίτι; Τι έτρωγαν οι Βυζαντινοί; Πώς περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους; Πήγαιναν όλα τα παιδιά σχολείο; Τι συνέβαινε στα βυζαντινά κάστρα; Πώς κυλούσε ο χρόνος στα μοναστήρια; Τι φορούσαν οι αυτοκράτορες; Τι μαστόρευαν οι τεχνίτες στα εργαστήριά τους και τι ψώνιζαν οι νοικοκυρές στις πολύβουες αγορές;

Τρεις… ιπτάμενοι φίλοι, η Βάγια, ο Αστέρης και ο Γκάρι, σας προσκαλούν σε «Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια», για να λύσετε μαζί τους αυτές και άλλες πολλές απορίες σας! Το κυρίως κείμενο συνοδεύεται από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δομημένες σε ατομικά φύλλα εργασίας, που συνδυάζουν την εμπέδωση της γνώσης με την ψυχαγωγία και τη δημιουργική έκφραση κάθε παιδιού. Το «Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια» είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς «Με ξεναγό την Ιστορία». Σκοπός της είναι να τα παρασύρει σ’ ένα ευφάνταστο ταξίδι σε διάφορες ιστορικές περιόδους, για να τους γνωρίσει με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που έζησαν τότε. Δύο συνομήλικοί τους ήρωες, η Βάγια και ο Αστέρης, αναλαμβάνουν την ξενάγηση: «πετούν» από εποχή σε εποχή πάνω στη ράχη του Γκάρι, ενός χαρισματικού γαϊδαράκου, σχολιάζοντας όσα θαυμαστά βλέπουν να διαδραματίζονται γύρω τους. Η κατοικία, η οικογένεια, η μόρφωση, η διατροφή, η επιβίωση μέσα από τις καθημερινές ασχολίες και τα επαγγέλματα, η κοινωνικοποίηση, η θρησκεία και η λατρεία, η άμυνα ενάντια στους εχθρούς, η διοίκηση, η ψυχαγωγία, οι τέχνες και ο πολιτισμός κάθε ιστορικής περιόδου είναι οι βασικοί σταθμοί κάθε ταξιδιού.

Τα παιδιά μπορούν να μοιραστούν τις περιπέτειες των τριών ηρώων παρέα με τους νηπιαγωγούς και τους δασκάλους τους, αλλά και με όποιον άλλο ενήλικο το θελήσει. Εισβάλλοντας κάθε φορά και σε μια διαφορετική «εικόνα εποχής», γίνονται τμήμα της, ανακαλύπτουν τη γνώση που εμπεριέχει, αναπτύσσουν διάλογο για ό,τι τους κάνει εντύπωση, αναρωτιούνται, συσχετίζουν, συγκρίνουν με το σήμερα, κατανοούν, επαληθεύουν, ψυχαγωγούνται, κοινωνικοποιούνται. Κάθε βιβλίο της σειράς συνοδεύεται από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δομημένες σε ατομικά φύλλα εργασίας. Η εμπέδωση της γνώσης επιδιώκεται μέσα από την ενεργητική συμμετοχή κάθε παιδιού, με τρόπο παιγνιώδη και συμβατό με την ηλικία του, καθώς και με τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυνατότητές του.

“Σκοτεινό” είναι ό,τι δεν γνωρίζουμε”, μας εξομολογείται η συγγραφέας Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου. “Και ό,τι δεν γνωρίζουμε, συχνά, δεν το αγαπάμε, ενώ το αξίζει. Το γιατί δεν το γνωρίζουμε, είναι μία πολύ μεγάλη συζήτηση και υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες και διανοούμενοι που μπορούν να μας διαφωτίσουν σχετικά. Θα αναφέρω απλώς την κυρία Αρβελέρ. Κι όσο για τους λόγους που διάλεξε την ενασχόληση με αυτό το δύσκολο και θα έλεγα αντιεμπορικό θέμα, αυτήν την ιστορική περίοδο, είναι ξεκάθαρη: “Προσωπικά, από παιδί με ενδιέφερε το Βυζάντιο. Ίσως η καταγωγή μου από τον Πόντο και την Κρήτη και οι ιστορίες που άκουγα από τους πρόσφυγες συγγενείς μου να έπαιξαν ρόλο. Στο σχολείο, ως μαθήτρια, το Βυζάντιο με τον τρόπο που το διδαχτήκαμε (ή μάλλον δεν το διδαχτήκαμε τελικά…) με δυσκόλεψε πολύ, όπως σημείωσα και στον πρόλογο του βιβλίου μου “Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη”, που απευθύνεται στα μεγαλύτερα παιδιά (εκδόσεις Πατάκη). Τα τρία παιδικά βιβλία που έγραψα και σχετίζονται με το Βυζάντιο (το τρίτο είναι “Το Αλφαβητάρι της Αγίας Σοφίας” από τις εκδόσεις Ακρίτας) είναι η δική μου πρόταση στο πώς θα ήθελα να διδαχτώ το Βυζάντιο στο σχολείο και όχι μόνο. Αλλά είναι και η έκφραση και το καταστάλαγμα των προσωπικών βιωμάτων που απέκτησα εδώ και 10 χρόνια, καθώς έχω συνδέσει τη ζωή μου με έναν άνθρωπο που γεννήθηκε, μεγάλωσε και συνεχώς επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη και βέβαια και με την οικογένειά του. Από τον ίδιο αλλά και από τους γονείς του, που δίδαξαν στα ομογενειακά σχολεία της Πόλης για 40 και πλέον χρόνια, χρόνια πολύ δύσκολα για τον Ελληνισμό εκεί, από το ήθος, την αλήθεια και την αγάπη τους εμπνεύστηκα και θέλησα να προσφέρω κι εγώ ένα μικρό λιθαράκι στη γνώση και στη μνήμη αυτής της ιστορικής περιόδου.” Η Ιστορία που σε πολλούς μαθητές φαντάζει ως ένα ακόμα βαρετό μάθημα. Γενιές Ελλήνων μαθητών μεγάλωσαν με την περίφημη αποστήθιση στις δέσμες, με τη βασιλεύουσα παπαγαλία ημερομηνιών να δίνει το στίγμα και τους βαθμούς στον έλεγχο. Αλλά η γνώση δεν είναι ακριβώς αυτό. “Θα έλεγα ότι τα σχολικά βιβλία της ιστορίας συχνά μπερδεύουν και αποπροσανατολίζουν τα παιδιά και δύσκολα τα προσελκύουν στο να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την Ιστορία. Όμως η Ιστορία δεν είναι απλή παράθεση γεγονότων και απομνημόνευση, ή έστω δεν είναι μόνο αυτό. Η Ιστορία είναι η Επικοινωνία μας με το παρελθόν μας, τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο. Κι η Επικοινωνία είναι Αλληλεπίδραση.

Στα βιβλία μου προσπάθησα να υπηρετήσω αυτήν την Αλληλεπίδραση, που με την ενθάρρυνση και των ενηλίκων (εκπαιδευτικών, γονέων, κ.ά.), μπορεί να μετατρέψει για τα παιδιά όλων των ηλικιών το μάθημα της Ιστορίας σε Βίωμα. Γι’ αυτό και πρότεινα μία σύνθεση λογοτεχνικής αφήγησης, γνώσεων και δραστηριοτήτων. Η καλύτερη ανταμοιβή για μένα είναι να ακούω από τα παιδιά την ερώτηση: “κυρία, δεν μπορείτε να τους πείτε να κάνουμε το δικό σας βιβλίο στο μάθημα της ιστορίας;”, καταλήγει η συγγραφέας. Η εικονογράφηση της Λέλας Στρούτση εξαιρετικά πετυχημένη σε ένα θέμα κι έναν κόσμο που δεν εικονογραφούνται εύκολα. Τα χρώματά της γίνονται πολύτιμος σύμμαχος του κειμένου αλλά και του αναγνώστη. Κατά την γνώμη μας, ο υπολογιστής δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αντικαταστήσει τον δάσκαλο και το βιβλίο. Ο δάσκαλος παίζει και πρέπει να παίζει κεντρικό ρόλο, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Χρησιμοποιεί ως κύριο εργαλείο το λόγο, που κινητοποιεί την φαντασία. Επίσης, ο ρόλος του βιβλίου είναι σημαντικός. Αποτελεί τη βάση, όπου μπορεί να ανατρέξει ο μαθητής κάθε στιγμή. Μεταφέρεται και ξεφυλλίζεται εύκολα. Εξάλλου, σε ένα τέτοιο μαθητοκεντρικό μαθησιακό περιβάλλον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει και από απλός «αναμεταδότης» γνώσεων και «αυθεντία» γίνεται συνεργάτης και σύμβουλος του μαθητή.

Τέτοια ποιοτικά βιβλία θα μας ξεναγήσουν σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής, δημόσιας και πολιτικοκοινωνικής ζωής των βυζαντινών χρόνων. Θα μας γνωρίσουν με τη σειρά, το βυζαντινό σπίτι, τις συνήθειες και τη θέση των γυναικών και των παιδιών, το σχολείο, την θαυμαστή κουζίνα τους, τις αγροτικές εργασίες, τις χειμερινές ασχολίες, τη βυζαντινή αγορά, τις μεγαλοπρεπείς εκκλησίες, τους στρατιώτες, το λιμάνι, το βυζαντινό παλάτι, τις διασκεδάσεις και τις συνήθειες των πολιτών του Βυζαντίου. Κάπως έτσι φωτίζονται στο νου του μικρού παιδιού δεκάδες σημεία της ζωής μιας ιστορικής περιόδου σαν κι αυτή αλλά και δημιουργούνται εναύσματα για περαιτέρω αναζήτηση, διάλογο και γνώση. Μιας ιστορικής περιόδου θολής, δύσκολης, ίσως σκοτεινής για τους περισσότερους Έλληνες.  

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 9ου Γυμνασίου Τρικάλων

Η Ιστορία είναι ιδιαιτέρως απαιτητικό μάθημα και δύσκολα κατακτά τις καρδιές των μαθητών, καθώς ο τρόπος με τον οποίο διδάσκεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, κάθε άλλο παρά ελκυστικός θεωρείται. Οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να αποστηθίζουν μια σειρά από ημερομηνίες, μάχες, ονόματα, αιτίες και αποτελέσματα γεγονότων, που μετά το πέρας των μαθημάτων και των διαγωνισμάτων τα απωθούν από το μυαλό τους καθώς τα έμαθαν στο πλαίσιο «αγγαρείας».

Αιτία και αφορμή για αυτά τα εναλλακτικά μαθήματα Ιστορίας στην σχολική μας βιβλιοθήκη υπήρξε το ακόλουθο εκπαιδευτικό- πολιτισμικό κίνητρο: η ανοιχτή, δημιουργική, αλληλεπιδραστική διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας, η οποία υλοποιείται στα Β1 & Β2 Τμήματα του 9ου Γυμνασίου εφέτος, με αποτέλεσμα οι μαθητές/τριες να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από παρουσιάσεις βιβλίων και λευκωμάτων, έρευνα και αναζήτηση, ποικίλες θεματικές και πτυχές της ιστορικής εξέλιξης της Βυζαντινής κοινωνίας και Τέχνης, της Φιλοσοφικής θεώρησης του Υψηλού, του Ωραίου, του Άσχημου, του παλιού, του Μοντέρνου. Κατά την διάρκεια των εναλλακτικών μαθημάτων με στόχο την ελεύθερη σκέψη, οι μαθητές/τριες παρακολούθησαν ενεργά τις παρουσιάσεις των σχετικών βιβλίων και λευκωμάτων Τέχνης. Παράλληλα, με τη διαμόρφωση ενός διαγράμματος-νοητικού χάρτη των βασικών σταθμών της Ιστορίας  και της σχέσης της με την Τέχνη, εμπλούτισαν τις βιωματικές, γνωσιακές αναπαραστάσεις τους για την εξελικτική πορεία των πραγμάτων, ακόνισαν την κριτική τους σκέψη και, εν τέλει, πολλαπλασίασαν τα θετικά αποτελέσματα στον δημιουργικό προβληματισμό τους.

Παράλληλα, αισθητοποίησαν την αντίληψή τους για τις  ιδέες και τις απόψεις για το πως μπορεί να διδάσκεται η Ιστορία και συνειδητοποίησαν πως τα εκπαιδευτικά κίνητρα είναι «κατασκευασμένα» έτσι ώστε να «μεταφέρονται» εύκολα σ’ αυτούς και να παρουσιάζονται από τους εκπαιδευτικούς χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερα πολύπλοκες γνώσεις. Έτσι, κάθε δημιουργική-συνθετική δραστηριότητα αναφέρεται σε διαφορετικό θέμα και περιέχει «αντίγραφα» ιδεών και ποικίλο εκπαιδευτικό υλικό.

Ιδανικός σύμμαχός τους στο να μυηθούν στα βυζαντινά χρόνια και να κατανοήσουν πραγματικά όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια αυτής της αμφιλεγόμενης ιστορικής περιόδου είναι η σειρά βιβλίων “Το Βυζάντιο σε έξι χρώματα” της έγκριτης Μαρίας Αγγελίδου, που αποτελούν μια μοναδικής αισθητικής σύνθεση λογοτεχνικής αφήγησης και ιστορικών γνώσεων. Από την πένα της ξεπήδησαν πέντε – έξι ιστορίες που αποτυπώνουν τις σημαντικές στιγμές κατά τα ταραχώδη και συνάμα ένδοξα βυζαντινά χρόνια, αποδεικνύοντας ότι η Ιστορία δεν απλή παράθεση γεγονότων και απομνημόνευση, αλλά είναι η ζωή και τα βιώματα όσων έδρασαν σε κάθε χρονική περίοδο που τίθεται προς διερεύνηση.

Εν αρχή είναι το χρώμα

Παίρνοντας λοιπόν ως αφετηρία την πολυχρωμία και την πολυσυλλεκτικότητα του Βυζαντίου, η συγγραφέας παρουσιάζει στον μικρό αναγνώστη πέντε προσεγμένα ιστορικά παραμύθια που αποκαλύπτουν την αίγλη, τις γιορτές, τα πλούτη, τις μάχες και την αλήθεια αυτής της περιόδου ιδωμένης μέσα από τα μάτια προσωπικοτήτων που τα έζησαν όλα από κοντά. Πέντε παραμύθια με κεντρική τους θεματική πέντε διαφορετικά χρώματα που διαδραμάτισαν τον δικό τους ρόλο σε εκείνο το ιστορικό πλαίσιο.

Γιατί όπως εύστοχα γράφει και η συγγραφέας: “Το Βυζάντιο είναι ένας  κόσμος γεμάτος χρώματα. Κόκκινος, όπως η πορφύρα των αυτοκρατόρων του. Χρυσός, όπως τα φόντα των ψηφιδωτών στις εκκλησίες του. Μαύρος, όπως τα ράσα των καλογέρων του. Άσπρος, σαν τις χώρες τις άγνωστες έξω από τα σύνορά του. Γαλάζιος, σαν τη θάλασσά του και σαν τα φουστάνια των αρχοντισσών του. Πράσινος, σαν τα σπαρτά στους απέραντους ανοιξιάτικους κάμπους του.”

Τα βιβλία της σειράς αποτελούν  πολύτιμο εκπαιδευτικό υλικό για να κατανοήσουν τα παιδιά όσα διδάσκονται στο πλαίσιο του μαθήματος, όμως ταυτόχρονα αποτελούν και ένα σπουδαίο ανάγνωσμα όπου η Ιστορία συναντά την καλή λογοτεχνία, δείχνοντας πως με τον κατάλληλο τρόπο τα ιστορικά γεγονότα μπορούν να ιδωθούν με ματιά πιο “φιλική” προς τα παιδιά και να αποτελέσουν το ιδανικό σκηνικό για μια σειρά ιστοριών με σασπένς, έντονη πλοκή, χαρακτήρες με τους οποίους μπορούν να ταυτιστούν και καταστάσεις που ξεφεύγουν από τη συνήθη λογική αιτίου και αιτιατού. Τα ιστορικά γεγονότα που καλύπτουν μια περίοδο δεκαέξι αιώνων περίπου (146 π.Χ. – 1453 μ.Χ.) είναι ιδωμένα μέσα από μια ματιά εξόχως λογοτεχνική που σε καμιά περίπτωση δεν τους στερεί την αλήθεια, αντιθέτως τους προσθέτει αίγλη και ένα συναίσθημα που απουσιάζει αισθητά από τα σχολικά βιβλία, όπου τα γεγονότα παρουσιάζονται ως καταγραφή των κυριότερων σημείων και ως αποτέλεσμα των επιλογών των πράξεων των πρωταγωνιστών.

Κάθε βιβλίο περιέχει τέσσερις ιστορίες, ενώ κάθε ιστορία συνοδεύεται από ένα μότο και δύο υστερόγραφα: ένα μαύρο και ένα πολύχρωμο. Η επιλογή της φράσης που συνοδεύει κάθε ιστορία δίνει μια πρόγευση για το τι θα διαβάσει ο αναγνώστης στις προσεχείς σελίδες ενώ αποτελεί και μια απόδειξη για το πόσο ενδελεχή έρευνα έχει κάνει η συγγραφέας. Τα υστερόγραφα που ακολουθούν αμέσως μετά το τέλος της αφήγησης είναι ένα έξυπνο συγγραφικό εύρημα για να δώσει τροφή στον αναγνώστη για περαιτέρω αναζήτηση των ιστορικών γεγονότων, λειτουργώντας εν είδει παραθέματος (μια πρακτική με το οποίο το παιδί είναι εξοικειωμένο από το βιβλίο της Ιστορίας), ενώ τα υστερόγραφα αποτελούν πολύ έξυπνο εύρημα για να εμπλουτίσουν την κάθε ιστορία με διαφορετικές παραμέτρους ή επιπλέον στοιχεία, χωρίς να την επιβαρύνουν.

H εμβληματική γραφή της αξεπέραστης Μαρίας Αγγελίδου που έχει μελετήσει εις βάθος τις ιστορίες που παρουσιάζει στα βιβλία της σειράς συμπληρώνεται από τη δωρική εικονογράφηση της Κατερίνας Βερούτσου που ακολουθεί πιστά το πνεύμα της εικαστικής έκφρασης των βυζαντινών χρόνων. Οι εικόνες είναι προσεκτικά επιλεγμένες και τοποθετημένες στις σελίδες του βιβλίου καθώς σκοπός είναι να δοθεί πρωτίστως έμφαση στο κείμενο. Τα χρώματα, οι προσωπογραφίες, τα τοπία και οι λεπτομέρειες κάθε ζωγραφιάς μεταφέρουν ξεκάθαρα τον αναγνώστη στη χρονική περίοδο που περιγράφει κάθε ιστορία και συντελούν στη δημιουργία μιας κατανυκτικής ατμόσφαιρας που “αγκαλιάζει” τις γνώσεις που αποκομίζει ο αναγνώστης. Εικόνα και γραφή αλληλοσυμπληρώνονται και προσδίδουν στα βιβλία της σειράς έναν χαρακτήρα που τα καθιστά ιδανικά, μοναδικά στο είδος τους για τον αναγνώστη κάθε ηλικίας.

Αναμφισβήτητα, ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει το υλικό των έξι αυτών βιβλίων που παρουσιάσαμε με όποιον τρόπο θεωρεί καλύτερο για τη συγκεκριμένη ομάδα μαθητών/τριών και να προτρέψει τους μαθητές του να συμμετάσχουν ενεργά στην παρουσίασή τους. Εξάλλου, η τεκμηρίωση της εισήγησης, του διαλόγου και της γραφής-παραγωγής κειμένων στο πλαίσιο του εν λόγω εκπαιδευτικού αντικειμένου σπουδών οφείλεται στο ότι όλα αυτά μαζί αποτελούν μια σύνθετη ανθρώπινη συμπεριφορά, στην οποία εμπλέκονται ατομικοί και κοινωνικοί παράγοντες: γνώσεις και δεξιότητες γλωσσικές, γνωστικές και μεταγνωστικές, εννοιολογικές, συνεπικουρούν με το στενότερο ή ευρύτερο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο, τις προσδοκίες, τις αξίες και τις αλληλεπιδράσεις του, με αποτέλεσμα η πνευματική ανάπτυξη να καταλήγει να είναι από τις απαιτητικότερες νοητικές και επικοινωνιακές διαδικασίες στις οποίες επιδίδεται ο άνθρωπος.

Τέτοια ποιοτικά βιβλία θα μας ξεναγήσουν σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής, δημόσιας και πολιτικοκοινωνικής ζωής των βυζαντινών χρόνων. Θα μας γνωρίσουν με τη σειρά, το βυζαντινό σπίτι, τις συνήθειες και τη θέση των γυναικών και των παιδιών, το σχολείο, την θαυμαστή κουζίνα τους, τις αγροτικές εργασίες, τις χειμερινές ασχολίες, τη βυζαντινή αγορά, τις μεγαλοπρεπείς εκκλησίες, τους στρατιώτες, το λιμάνι, το βυζαντινό παλάτι, τις διασκεδάσεις και τις συνήθειες των πολιτών του Βυζαντίου.

Κάπως έτσι φωτίζονται στο νου του μικρού παιδιού δεκάδες σημεία της ζωής μιας ιστορικής περιόδου σαν κι αυτή αλλά και δημιουργούνται εναύσματα για περαιτέρω αναζήτηση, διάλογο και γνώση. Μιας ιστορικής περιόδου θολής, δύσκολης, ίσως σκοτεινής για τους περισσότερους Έλληνες.

Την Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκε στο 9ο Γυμνάσιο Τρικάλων η καθιερωμένη εκδήλωση για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Η κα Ηλιάδη Αμαλία (Φιλόλογος – Ιστορικός), Διευθύντρια του 9^ου Γυμνασίου Τρικάλων, χαιρέτισε μαθητές και εκπαιδευτικούς και προχώρησε στην ανάγνωση σχετικών μηνυμάτων. Οι μαθητές, αφού συνεργάστηκαν για τη διοργάνωση της γιορτής, επέλεξαν κείμενα αφήγησης και βίντεο-ντοκυμαντέρ με οπτικοακουστικά ντοκουμέντα της περιόδου της Δικτατορίας και των ημερών της εξέγερσης. Επίσης, συνέθεσαν σε επίπεδο δημιουργικής γραφής τα δικά τους αυτοσχέδια δρώμενα, στέλνοντας μηνύματα σύγχρονου προβληματισμού για τους νέους. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης η χορωδία τραγούδησε τραγούδια των Μ. Θεοδωράκη, Δ. Σαββόπουλου και Μ. Λοΐζου.

Οι μαθητές συνέβαλαν καθοριστικά στην προετοιμασία και διεξαγωγή της γιορτής και ο χρόνος που αφιέρωσαν τους έκανε να βιώσουν την ιστορία και να αντιληφθούν τη σημασία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Την επιμέλεια της εκδήλωσης είχε η κα Καλαμαρά Ευαγγελία (Φιλόλογος), ενώ τη χορωδία επιμελήθηκε η κα Τριμίντζιου Αναστασία (Μουσικός).

Η Διευθύντρια του 9ου Γυμνασίου, κα Ηλιάδη Αμαλία, και ο Σύλλογος Διδασκόντων συγχαίρουν θερμά, τόσο τις υπεύθυνες καθηγήτριες, τόσο και τους μαθητές και μαθήτριες που συνεργάσθηκαν δημιουργικά για αυτή την εκδήλωση και παρουσίασαν ένα υπέροχο αποτέλεσμα.

Την Πέμπτη, 07-11-24, και την Παρασκευή, 08-11-24, πραγματοποιήθηκε διήμερη εκπαιδευτική εκδρομή μαθητών της Β΄ τάξης του 9ου Γυμνασίου Τρικάλων στα πλαίσια μαθημάτων του ωρολογίου προγράμματος στη Θεσσαλονίκη, με συνοδούς καθηγητές την κ. Βαλκανιώτη Αθανασία (Γερμανικής Γλώσσας), τον κ. Ρίζο Σωτήριο (Φιλόλογο) και την κ. Τόγια Ευαγγελία (Φιλόλογο).

Μαθητές και εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν σημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, με στόχο οι μαθητές, πάντα με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, να προσλάβουν νέες γνώσεις σχετικά με την ιστορία, τη γλώσσα, την πολιτική, την τεχνολογία, τη μουσική και την τέχνη, καθώς και να κατανοήσουν βαθύτερα αλλά και να εμπεδώσουν τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις τους με τρόπο βιωματικό.

Συγκεκριμένα, η πρώτη επίσκεψη έλαβε χώρα στο Πλωτό Ναυτικό Μουσείο ΒΕΛΟΣ, το οποίο έχει άμεση σχέση με την επερχόμενη γιορτή της 17^ης Νοέμβρη. Πάνω στο πλοίο πραγματοποιήθηκε λεπτομερής ξενάγηση σχετικά με τη δομή και την ιστορία του πλοίου που βρίσκεται στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης και θα αποτελεί στο εξής μόνιμη έκθεση για το κοινό. Στον χώρο του Λιμανιού στεγάζεται και το Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, όπου πραγματοποιήθηκαν δράσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στη συνέχεια ακολούθησε επίσκεψη στον Άγιο Δημήτριο, όπου, αφού είχε προηγηθεί ενημέρωση για την ιστορία της Εκκλησίας και περιγραφή του Ναού, μαθητές και εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν το ιστορικό κτίριο και να επισκεφθούν τις εντυπωσιακές κατακόμβες του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου.

Επόμενη στάση, ο ιστορικός Λευκός Πύργος, σήμα κατατεθέν της πόλης. Μέσα στον Πύργο λειτουργούν μικρές εκθέσεις ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου, ενώ η θέα από την κορυφή είναι μαγική.

Το απόγευμα, η ομάδα μας επισκέφθηκε το Μουσείο Ψευδαισθήσεων, στο οποίο πραγματοποιήθηκε ξενάγηση και βιωματική εκπαίδευση, κυρίως σε σχέση με την τεχνολογία και την τέχνη.

Την επόμενη ημέρα οι μαθητές επισκέφθηκαν την Ρωμαϊκή Αγορά, τη Ροτόντα, την Καμάρα, την Αγία Σοφία και την ιστορική Πλατεία Ναβαρίνου, όπου με βιωματικό τρόπο αποκόμισαν από τους φιλολόγους καθηγητές τους νέες γνώσεις σχετικά με τα παραπάνω σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος ενώ βρίσκονταν εκεί.

Στη συνέχεια ξεναγήθηκαν στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOMus, όπου ήρθαν σε επαφή με σύγχρονα έργα τέχνης και τέλος περπάτησαν μέχρι το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, απολαμβάνοντας μία υπέροχη βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης.

Τέλος, μαθητές και εκπαιδευτικοί παραβρέθηκαν σε μεγάλο εμπορικό κέντρο της πόλης, το οποίο προσφέρει πολλές δυνατότητες για αγορές, βόλτες, χαλάρωση και φαγητό.

Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική εκδρομή έδωσε την ευκαιρία σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, όχι μόνο να επιτύχουν όλους τους μαθησιακούς στόχους που είχαν θέσει, αλλά και να δεθούν ως ομάδα, ενισχύοντας το κλίμα αλληλεγγύης, κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ τους.

Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί και η Διευθύντρια του 9^ου Γυμνασίου Τρικάλων, κα Ηλιάδη Αμαλία, συγχαίρουν θερμά όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες για την άψογη συμπεριφορά τους και τους εύχονται να πραγματοποιήσουν και στο μέλλον ανάλογες εκπαιδευτικές εκδρομές και επισκέψεις που τους/τις οπλίζουν με αξέχαστες εμπειρίες και νέες γνώσεις.